Wstęp. Rak jelita grubego jest jednym z najczęściej występujących nowotworów na całym świecie. Do czynników ryzyka można zaliczyć predyspozycję genetyczną, choroby zapalne jelit oraz styl życia. Rak jelita grubego jest wciąż zbyt późno rozpoznawany. Mieszkańcy wsi mają utrudniony dostęp do działań profilaktycznych, co może rzutować na ich zachowania zdrowotne. Cel. Analiza zachowań zdrowotnych mieszkańców wsi w zakresie profilaktyki raka jelita grubego. Materiał i metody. Badaniem objęto 160 mieszkańców wsi. Kryteriami włączenia do badania był wiek > 40 r.ż. oraz brak zdiagnozowanego nowotworu jelita grubego. Za narzędzie badawcze posłużył autorski kwestionariusz ankiety składający się z metryczki oraz skali zachowań zdrowotnych sklasyfikowanych w 5 obszarów. Wyniki. Badani najczęściej podejmowali zachowania zdrowotne w zakresie unikania używek (M = 1,79), najrzadziej w zakresie aktywności fizycznej (M = 2,86) i żywieniowe (M = 2,68). Osoby, u których wykazano więcej czynników ryzyka, aktywne zawodowo, a także osoby bardziej wykształcone częściej wykonywały badania profilaktyczne (p < 0.05). Im starsi byli ankietowani tym rzadziej korzystali z używek (p = 0,0001). Kobiety wykazują częstsze zachowania zdrowotne w kategoriach: żywienie, używki (p=0,0008) oraz badania profilaktyczne (p < 0,0001). Wnioski. Mieszkańcy wsi z większą liczbą czynników ryzyka istotnie rzadziej realizują zachowania zdrowotne w profilaktyce raka jelita grubego. Ankietowani rzadko podejmują aktywność fizyczną i rzadko wykonują badania profilaktyczne. Niezbędne jest tworzenie infrastruktury dla aktywności fizycznej oraz tworzenie kampanii informacyjnych przeznaczonych dla społeczności wiejskiej. Należy szczególnie kierować je do niepracujących mieszkańców wsi, mężczyzn oraz starszych osób.

Słowa kluczowe: rak jelita grubego, profilaktyka, zachowania zdrowotne.