Aby zrozumieć kształtowanie się zachowań zdrowotnych i planowanie działań zmierzających do ich zmiany, potrzebne są systemowe ujęcia wyznaczników tych zachowań. Służą do tego złożone modele teoretyczne wyjaśniające podejmowanie i utrzymywanie zachowań zdrowotnych. Celem pracy jest analiza teoretycznych modeli zachowań zdrowotnych pod kątem możliwości wykorzystania ich do oceny zachowań zdrowotnych. Podsumowując możliwości zastosowania modeli teoretycznych wyjaśniających podejmowanie i utrzymywanie zachowań zdrowotnych można potwierdzić, że wszystkie modele mogą posłużyć do wyjaśniania zachowań zdrowotnych. W działaniach praktycznych najlepiej zastosować ogólne zasady kształtowania i zmiany zachowań zdrowotnych oparte na wykorzystaniu wszystkich metod. Jednak żadna pojedyncza teoria ani model nie tłumaczą i nie przewidują wystarczająco wszystkich możliwości zachowań zdrowotnych i dlatego niezbędne są dalsze badania tego problemu. Modele powinny być postrzegane jako mający sformalizowaną strukturę opis pomagający zrozumieć czynniki wpływające na indywidualne decyzje i zachowania oraz być pomocne w planowaniu skutecznych interwencji dotyczących promocji zdrowia.

Słowa kluczowe: zachowania zdrowotne, modele teoretyczne.