Cel. Celem pracy była charakterystyka procesów myślowych pacjentów dotkniętych poważną chorobą oraz ocena poziomu adaptacji do ograniczeń wywołanych dolegliwościami i leczeniem z uwzględnieniem treści procesów myślowych. Materiał i metody. Badanie przeprowadzono w grupie 56 pacjentów rehabilitowanych po incydentach neurologicznych (udary krwotoczne i niedokrwienne) oraz 18 pacjentów w trakcie leczenia onkologicznego (białaczka) – łącznie zbadano 74 osoby. W badaniu zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, wykorzystując wystandaryzowane narzędzia badawcze: Skalę Akceptacji Choroby (AIS), Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju (PTGI) oraz autorski kwestionariusz Skala Ruminacji (SR). Wyniki. Wraz z upływem czasu od chwili zachorowania osoby badane częściej myślały na temat: sensu życia i wniosków płynących z choroby, pozytywnych zdarzeń towarzyszących leczeniu, problemów związanych z chorobą, a także starały się odciągać uwagę od wyłącznie negatywnego myślenia. Wyróżniono trzy postaci adaptacji pacjenta do choroby różniące się pod względem stopnia akceptacji choroby, częstości występowania pięciu kategorii myśli, zrozumienia przyczyn choroby oraz pozytywnych zmian osobowych: negatywna (19 osób), pozytywna (17 osób), rozwojowa (19 osób). Pomiędzy poziomem akceptacji choroby a deklaracjami rozwoju osobowego zaobserwowano negatywny związek. Wnioski. Znajomość treści myślenia uzupełnia obraz pacjenta poważnie chorego i ułatwia zrozumienie jego zachowań.

Słowa kluczowe: adaptacja psychologiczna, rozwój osobowy, myślenie, pacjent.