Wstęp. W warunkach polskich alkohol oraz kamica żółciowa są głównymi czynnikami rozwoju ostrego zapalenia trzustki (OZT), które z czasem może przejść w inną jednostkę chorobową określaną jako przewlekłe zapalenia trzustki (PZT). Stan zapalny trzustki może powodować poważne zaburzenia trawienia tłuszczów oraz gospodarki węglowodanowej. Nieleczone zapalenie trzustki może prowadzić do poważnych powikłań, a nawet do zgonu. Dlatego ważna jest wczesna diagnoza zapalenia trzustki oraz wdrożenie skutecznego leczenia. W rozwoju zapalenia trzustki ważną rolę odgrywa odpowiednia dieta, której przestrzeganie ma na celu złagodzenie objawów choroby, polepszenie komfortu życia oraz zapobiega występowaniu powikłań. Cel. Celem pracy była ocena nawyków żywieniowych chorych z ostrym i przewlekłym zapaleniem trzustki. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 31 osób, w tym 10 kobiet i 21 mężczyzn, w wieku od 20 do 57 lat, u których zdiagnozowano ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki. Wyniki. U chorych na PZT najczęściej towarzyszącymi jednostkami chorobowymi były: cukrzyca, kamica żółciowa, zaburzenia lipidowe oraz choroby serca. W grupie tej na cukrzycę chorowało 75% kobiet i 36% mężczyzn. W grupie z OZT 80% kobiet i 82% mężczyzn w żywieniu stosowało tradycyjną kuchnię polską. Tylko 20% kobiet spożywało potrawy lekkostrawne, żaden z mężczyzn nie spożywał pokarmów lekkostrawnych. W grupie z OZT żywność typu fast food preferowało 18% mężczyzn. W grupie osób chorych na PZT 100% kobiet oraz 81,8% mężczyzn stosowało tradycyjną kuchnię polską. Wnioski. U większości chorych z OZT i PZT występuje nadwaga. Cukrzyca jest najczęstszą towarzyszącą jednostką chorobową wśród chorych na OZT i PZT. Zaleceń żywieniowych dotyczących diety łatwo strawnej z ograniczeniem tłuszczów przestrzega mniej więcej połowa badanych. Dominującą techniką kulinarną wykorzystywaną przez chorych z OZT i PZT jest smażenie. Większość chorych na OZT i PZT nie wykazuje chęci zmiany nawyków żywieniowych i rezygnacji ze szkodliwych używek (alkoholu i papierosów).

Słowa kluczowe: ostre zapalenie trzustki, przewlekłe zapalenia trzustki, żywienie.