Artykuł omawia proces zmian w ochronie zdrowia, ukazuje określone zależności w procesie transformacji ustrojowej i komercjalizacji oraz efekty zmian w sektorze ochrony zdrowia. Zmiany systemowe, zauważalne w minionym i obecnym czasie, są widoczne na terenie kraju. Ich rezultaty są bardzo zróżnicowane. Zauważa się też swoisty dystans pomiędzy przebiegiem zmian a poziomem realizacji przyjętych założeń. Wyrazem powyższego są poszerzający się proces komercjalizacji oraz poszukiwanie zasadnego modelu postępujących zmian. W procesie społeczno-ekonomicznych przeobrażeń systemowych dostrzega się wiele różnych i nietypowych zjawisk, z reguły określanych przepisami prawa. Zazwyczaj te ostatnie są źródłem narastających napięć społeczno-politycznych i gospodarczych. Odnoszą się one do jednostek organizacyjnych ochrony zdrowia, ich wielkości i uprzedmiotowienia, a także zarządzania. Proces reformowania systemu zdrowia kładzie nacisk na podmiotowość rynku ochrony zdrowia. Jednak system opieki zdrowotnej nadal wymaga przeobrażeń mających na celu eliminowanie jego słabości. Podkreśla się przy tym konieczność zapewnienia dostępności usług i świadczeń zdrowotnych na możliwie najwyższym poziomie wiedzy, sztuki medycznej i zasad dobrej praktyki. Dalszym zmianom systemu winny sprzyjać motywujące kontakty menadżerskie. Realizacja wytyczonych celów możliwa będzie dzięki różnym formom grantów, partycypowaniu w rynku usług pełnopłatnych oraz poszukiwaniu nowych środków finansowania. Analiza zasobów rzeczowych, finansowych i osobowych wskazuje na konieczność samofinansowania placówek medycznych na podstawie prowadzonego rachunku kosztów w oparciu o świadczenia publiczne i prywatne.

Słowa kluczowe: zmiany, przeobrażenia systemowe, organizacje, ochrona zdrowia.