Wprowadzenie. Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest chorobą przewlekłą prowadzącą do deformacji stawów i wymagającą stosowania długotrwałej terapii. Chorzy na RZS zmagają się z uporczywym bólem, sztywnością poranną i obrzękiem stawów. Ból, jako jeden z głównych obszarów życia, wpływa na jakość życia chorych. Cel. Ocena wpływu bólu na jakość życia chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. Materiał i metody badań. W badaniach wzięło udział 40 osób chorujących na RZS, 40 opiekunów nieprofesjonalnych tych chorych i 36 pielęgniarek sprawujących opiekę nad tymi chorymi. Posłużono się autorskim kwestionariuszem ankiety oraz wykorzystano trzy wystandaryzowane narzędzia badawcze: Skalę Skuteczności Otrzymywanej Opieki (SSOop), Skalę Skuteczności Sprawowanej Opieki (SSSop) oraz Kwestionariusz Nottingham Health Profile (NHP/Profil Zdrowia). Związek między poszczególnymi zmiennymi sprawdzono przy użyciu testu Chi2 oraz testu korelacji rang Spearmana, przyjmując poziom istotności dla p<0,05. Wyniki. Ponad połowa chorych na RZS cechowała się niską jakością życia uwarunkowaną bólem. Miało to wpływ na pogorszenie funkcjonowania pacjentów z RZS w sferze określonej jako „zainteresowania i hobby”. Wykazano istotną zależność między aktywnością zawodową oraz wiekiem chorego a odczuwaniem bólu podczas chodzenia, stania i siedzenia. Pacjenci będący na rencie i emeryturze istotnie częściej odczuwali ból podczas chodzenia, a mający powyżej 60 lat znamiennie częściej podczas stania i siedzenia. Wykazano istotną zależność między niską jakością życia chorych uwarunkowaną bólem a ich zależnością od opiekunów. Chorzy z niską jakością życia byli bardziej zależni od pielęgniarek i opiekunów nieprofesjonalnych. Wnioski. Ból stawów towarzyszący RZS obniżał jakość życia chorych na RZS oraz istotnie ograniczał jedną ze sfer życia – zainteresowania i hobby. Niska jakość życia pacjentów z RZS uwarunkowana bólem w większym stopniu uzależnia ich od działań opiekuńczo-pielęgnacyjnych sprawowanych przez pielęgniarki i opiekunów nieprofesjonalnych.

Słowa kluczowe: reumatoidalne zapalenie stawów, ból, sfery życia.