Stwardnienie rozsiane (SM)jest chorobą demielinizacyjną ośrodkowego układu nerwowego (OUN), dotykającą ludzi młodych, częściej kobiety, w wieku 20–40 lat. Prawdopodobne przyczyny SM są złożone: zakażenie wirusowe, czynniki genetyczno-immunologiczne oraz środowiskowe. Uszkodzenia mieliny włókien nerwowych tworzą w OUN liczne ogniska, wywołując objawy doprowadzające do ciężkich, przewlekłych i trwałych deficytów neurologicznych, a w konsekwencji do inwalidztwa. W narządzie wzroku rozwija się pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego (PZNW). Rozpoznanie SM nie jest proste i powinno się opierać na ściśle określonych standardach diagnostycznych. Nie ma testów typowych dla SM, ale największe znaczenie mają: rezonans magnetyczny i badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, a w diagnostyce okulistycznej – badanie elektrofizjologiczne potencjałów wywołanych. PZNW cechuje nagła, rzadziej stopniowa utrata wzroku, której towarzyszą ból przy poruszaniu gałką oczną, zaburzenie rozpoznawania barw i ubytki w centralnym polu widzenia. Objawy te przeważnie się cofają, ale mogą mieć charakter nawrotowy i w konsekwencji doprowadzić do trwałych deficytów. W leczeniu PZNW stosuje się duże dawki kortykosteroidów. Pielęgniarka odgrywa ważną rolę w procesie leczenia pacjentów ze stwardnieniem rozsianym. Główna jej rola opiera się na edukacji, instruktażu i udzielaniu wsparcia pacjentowi, którego należy traktować indywidualnie, a zakres poszczególnych działań należy dostosowywać do rzeczywistych potrzeb pacjentów.

Słowa kluczowe: stwardnienie rozsiane, pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, rezonans magnetyczny.