Uzależnienie od substancji psychoaktywnych oraz nałogowych czynności pociąga za sobą realne szkody zdrowotne. Dotknięte są nimi zarówno same osoby uzależnione, jak i również członkowie ich rodzin. Do zadań personelu pielęgniarskiego i położnych należy między innymi przeciwdziałanie szkodom zdrowotnym spowodowanym uzależnieniem. Grupy samopomocowe, takie jak np. wspólnota Anonimowych Alkoholików (AA) czy grupy rodzinne Anonimowych Alkoholików, zwane w skrócie Al-Anon, stanowią ważne uzupełnienie profesjonalnych form wsparcia osób uzależnionych i ich rodzin. W artykule zebrano zatem podstawowe informacje o grupach samopomocowych działających w Polsce. Oprócz tego podano przykłady współpracy pomiędzy profesjonalistami działającymi w obszarze przeciwdziałania uzależnieniom z grupami samopomocowymi. Spośród kilku wspólnot samopomocowych omówionych w tym artykule najlepiej udokumentowaną skutecznością oferowanych oddziaływań charakteryzuje się ruch AA oraz Al-Anon. W przypadku pozostałych wspólnot samopomocowych brakuje jednoznacznych wyników badań pokazujących skuteczność oferowanego wsparcia. Tym samym tylko udział w AA i Al-Anon można uznać za rekomendację pielęgniarską, mającą naukowe uzasadnienie.

Słowa kluczowe: samopomoc, 12 kroków, uzależnienia, nałogowe czynności, rodziny osób uzależnionych.