Okres ciąży i laktacji wymaga zwiększonego zapotrzebowania energetycznego w diecie kobiety. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią do 6. miesiąca życia i kontynuowanie karmienia piersią do 2. roku życia. Słaba produkcja mleka jest najczęstszą przyczyną niepowodzenia karmienia piersią. Środki wspomagające laktację to zazwyczaj preparaty kilkuskładnikowe. Zawierają mieszanki różnych roślin zielarskich, które mogą być potencjalnie groźne w przebiegu ciąży i laktacji, dlatego też przed wdrożeniem naturalnych lub syntetycznych galaktogogów należy również wykluczyć medyczne przyczyny niedostatku pokarmu ze strony matki. Ze względu na zmiany w układzie odpornościowym grupa ta jest bardziej podatna na zarażenie się niektórymi patogenami, takimi jak Toxoplasma gondii, Listeria monocytogenes itp. Mogą one grozić poronieniem, porodem przedwczesnym, urodzeniem martwego dziecka i zaburzeniami rozwojowymi płodu. Z kolei wśród najczęstszych dolegliwości gastrycznych w okresie ciąży wymienia się zgagę, wymioty, zaparcia. Dlatego też zdrowa dieta i stosowanie indywidualnie dobranej suplementacji skutecznie poprawia jakość mleka kobiecego i zmniejsza dolegliwości, a prawidłowa higiena i obróbka produktów spożywczych zapobiega przed potencjalnymi drobnoustrojami bytującymi w żywności. W poniższym artykule przedstawiono aktualne zalecenia dotyczące żywienia i dziennego zapotrzebowania na makro- i mikroelementy u kobiet ciężarnych i karmiących naturalnie. Ponadto uwzględniono zalecaną suplementację w tym okresie. Zwrócono uwagę na żywieniowe metody zwalczania dolegliwości gastrycznych pojawiających się w czasie ciąży oraz galaktogogi stosowane podczas karmienia piersią.

Słowa kluczowe: żywienie, karmienie piersią, ciąża, galaktogogi, dolegliwości gastryczne.