DOI: http://dx.doi.org/10.20883/pielpol.2019.34 Fraza do cytowania: Starczewska ME, Prociak L, Rybicka A, Stanisławska M, Grochans E Małgorzata Elżbieta Starczewska, Laura Prociak, Anita Rybicka, Marzanna Stanisławska, Elżbieta Grochans. Piel Pol. 2019;3(73):258–264. DOI: http://dx.doi.org/10.20883/pielpol.2019.34 Wstęp. Starzenie się jest powszechnym i naturalnym procesem, podczas którego wraz z wiekiem następuje zmniejszenie funkcjonalnej aktywności organizmu, prowadzące do pogorszenia się sprawności i utrudniające adaptację do zmian środowiskowych. Utracie sprawności w poruszaniu się często towarzyszy obniżenie nastroju lub zaburzenia depresyjne. Zwiększające się deficyty doprowadzają niejednokrotnie do całkowitego uzależnienia się od opiekunów.
Cel. Celem pracy była ocena sprawności funkcjonalnej i występowania depresji wśród osób w podeszłym wieku, z uwzględnieniem czynników socjodemograficznych.
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono w Zespole Lekarzy Rodzinnych (ZLR) „Wysoczańscy” w Gryficach. Grupę respondentów stanowiło 274 pacjentów przychodni, którzy ukończyli 65 lat. W badaniach została wykorzystana metoda sondażu diagnostycznego, narzędziami badawczymi były: autorska ankieta, Skala Oceny Instrumentalnych Czynności Życia Codziennego (IADL), Geriatryczna Skala Oceny Depresji „wersja 4-punktowa” i według Yesavag’a (GDS).
Wyniki. Po przeprowadzeniu badania skalą IADL stwierdzono, że seniorzy wymagali pomocy średnio w dwóch czynnościach na osiem analizowanych. Stwierdzono statystycznie istotną zależność między ryzykiem wystąpienia depresji a płcią badanych (r = 0,21; p = 0,0005), wiekiem (r = 0,024; p = 0,0000), wykształceniem badanych (r = -0,18; p = 0,0027), stanem cywilnym (r = 0,3; p = 0,0000), sposobem zamieszkania przez badanych (r = -0,24; p = 0,0000) oraz samooceną sytuacji zdrowotnej seniorów (r = 0,53; p = 0,0000).
Wnioski. 1) Seniorzy wraz z wiekiem wykazywali obniżoną sprawność funkcjonalną w zakresie złożonych czynności dnia codziennego. 2) Wśród czynników socjodemograficznych: płeć, wiek, wykształcenie, stan cywilny, sposób zamieszkania i sytuacja zdrowotna miały wpływ na częstość wystąpienia ryzyka depresji.
Słowa kluczowe: sprawność funkcjonalna, depresja, senior.
|
|